Enzymen zijn eiwitten die in cellen worden geproduceerd die hen in staat stellen hun metabole en biologische functies uit te voeren. Spiercellen bevatten een verscheidenheid aan enzymen met bijzonder hoge concentraties van die betrokken zijn bij het genereren van energie om de spieren te voeden. Wanneer spiercellen beschadigd zijn, lekken deze enzymen uit in de bloedbaan en kunnen ze verhoogde niveaus veroorzaken. Een verscheidenheid aan ziekten en aandoeningen kan hoge spierenzymgehalten veroorzaken. Sommige zijn tijdelijk en vormen geen gezondheidsrisico voor de lange termijn, maar andere zijn potentieel levensbedreigend.
Spierziekten en -aandoeningen
Een verscheidenheid aan spierziekten en -aandoeningen kan het spierenzymgehalte verhogen. Krachtige of inspannende lichaamsbeweging - vooral als u er niet aan gewend bent - kan het spierenzymniveau tijdelijk verhogen. Spiertrauma als gevolg van deelname aan contactsporten of een ongeluk veroorzaakt ook vaak een tijdelijke verhoging van het spierenzymgehalte. In de meeste gevallen neemt het voorbijgaande spierenzymniveau toe in verband met overbelasting of vormen milde spierletsels geen gezondheidsrisico op de lange termijn.
Bepaalde spierziekten zijn geassocieerd met verhoogde spiegelspiegels van spieren, die de onderliggende spierschade weerspiegelen. Voorbeelden zijn:
- Inflammatoire spierziekten, zoals polymyositis en dermatomyositis
- Spierdystrofieën, zoals het Duchenne-type
- Toxische myopathieën, die kunnen voorkomen bij zwaar alcoholgebruik en bepaalde illegale drugs, waaronder heroïne, cocaïne, amfetaminen en fencyclidine (PCP)
Systemische ziekten
Veel systemische ziekten - die wijdverspreide effecten in het lichaam hebben - leiden tot schadelijke effecten op de spieren die spierenzymverhogingen kunnen veroorzaken. Voorbeelden zijn:
- Infectieziekten: influenza, HIV en bepaalde parasitaire infecties
- Hormonale aandoeningen: schildklieraandoeningen, overactieve bijnieren of bijnierinsufficiëntie, bijschildklieraandoeningen en diabetes
- Auto-immuunziekten: reumatoïde artritis en systemische lupus erythematosus
- Kanker: melanoom, non-Hodgkin lymfoom en longkanker, gastro-intestinale tractus, borst, nier en prostaat
Andere oorzaken
Er zijn andere mogelijke oorzaken van verhoogde spiegelspiegels van spieren. Een voorbeeld van bijzondere zorg is een hartaanval, waarbij een plotselinge blokkering van de bloedtoevoer naar het hart leidt tot de dood van hartspiercellen in het getroffen gebied. Terwijl de meeste hartaanvallen borstpijn of ongemak veroorzaken, doen sommigen dat niet. Deze zogenaamde stille hartaanvallen worden soms ontdekt als gevolg van verhoogde spiegelszymen.
Sommige voorgeschreven medicijnen kunnen ook het spier-enzymenniveau verhogen, hoewel meestal niet dramatisch. Voorbeelden hiervan zijn cholesterolverlagende statinegeneesmiddelen en bepaalde geneesmiddelen voor hartaandoeningen, de ziekte van Parkinson en HIV, onder anderen.
Bijkomende mogelijke oorzaken van verhoogde spiegelspiegels van spieren zijn:
- Recente gegeneraliseerde aanvallen, intramusculaire injecties of een operatie
- Meerdere wesp- of bijensteken
- Perifere aderziekte, vooral de beenspieren
- Kwaadaardige hyperthermie, een zeldzame complicatie van algemene anesthesie
- Gangreen
- Bepaalde erfelijke metabole of enzymatische aandoeningen
Overwegingen, waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen
De voorwaarde spier enzymen is enigszins misleidend omdat de enzymen die in spieren voorkomen ook in andere lichaamsweefsels voorkomen. Daarom kunnen verhoogde niveaus van zogenaamde spierenzymen eigenlijk te wijten zijn aan een ziekte of aandoening die een ander type weefsel of orgaan aantast, zoals de lever, hersenen of nieren. Het bepalen van de oorzaak van verhoogde spierenzymen omvat meestal aanvullende bloedtesten. Uw arts kan ook andere diagnostische tests bestellen.
Raadpleeg onmiddellijk uw arts als u spiergerelateerde klachten en symptomen ervaart, zoals zwakte, pijn, pijn of spierverspilling. Zoek medische noodhulp als u moeite heeft met ademhalen of spierzwakte die zich snel ontwikkelt.
Gereviewd en herzien door: Tina M. St. John, M.D.
