Cafeïne is een krachtige stimulator van het centrale zenuwstelsel en erg populair; ongeveer 90 procent van de mensen wereldwijd consumeert ten minste een van de verschillende cafeïnebronnen, volgens Brown University Health Education. Het stimulerende gevoel dat cafeïne veroorzaakt, is een gevolg van hormoonafscheiding uit de hypofyse.
De hypofyse
De hypofyse is een kleine klier ter grootte van een erwt te vinden aan de basis van de schedel die een aantal hormonen afscheidt, die elk belangrijke signalen afgeven aan verschillende weefsels door het hele lichaam. De hypofyse is essentieel voor het reguleren van de hartslag, bloeddruk, slaapcyclus, seksueel functioneren en emoties. Deze klier is verdeeld in twee delen: anterieure en posterieure. De hypofyse aan de voorkant laat verschillende soorten hormonen vrij, waaronder een die de bijnieren, die bovenop de nieren zitten, target.
Cafeïne en de hypofyse
Nadat je cafeïne hebt gedronken, worden hersenneuronen erg geactiveerd. De hypofyse interpreteert deze verhoogde neuronactiviteit als een noodsignaal vergelijkbaar met de reactie die je hersenen hebben als je erg bang bent. Dit signaal wordt overgedragen via het corticotropine-releasing hormoon dat de hypothalamus uitscheidt. In reactie op dit noodsignaal geeft de hypofyse aan de voorzijde adrenocorticotroop hormoon vrij, ook ACTH genoemd.
Effecten op de bijnieren
De ACTH die wordt geproduceerd als gevolg van door cafeïne geïnduceerde stimulatie van de hypothalamus en de hypofyse stimuleert de bijnieren om verschillende hormonen af te scheiden. Een van deze hormonen is epinefrine, ook adrenaline genoemd, dat verschillende activerende effecten heeft, zoals alertheid. Te veel cafeïne consumeren kan ervoor zorgen dat je zenuwachtig, rusteloos en zelfs angstig wordt. Een ander hormoon dat door de bijnieren wordt afgescheiden, is dopamine, verantwoordelijk voor de verslavende werking van cafeïne.
Cafeïne bronnen
Cafeïne is identiek van aard, ongeacht de bron; daarom hebben alle cafeïnebronnen hetzelfde effect op de hypofyse. De gebruikelijke bronnen van cafeïne zijn koffiebonen, theebladeren en chocolade. Koffie en espressodranken bevatten ongeveer 80 tot 90 mg cafeïne per portie; zwarte en groene thee hebben ongeveer de helft van de hoeveelheid cafeïne op ongeveer 40 mg per portie; en donkere chocolade bevat ongeveer 20 mg cafeïne per portie.
