In de jaren tachtig beweerde een Australische arts die een controversiële tak van alternatieve geneeskunde beoefende meer dan 100 mensen van systemische lupus erythematosus te hebben genezen met het glutenvrije dieet dat werd gebruikt om coeliakie te bestrijden. Sindsdien hebben reguliere medische onderzoeken melding gemaakt van tegenstrijdige resultaten bij het vaststellen van een verband tussen de twee ziekten. Het onderzoek gaat door, maar sommige wetenschappelijke gegevens suggereren dat lupus en coeliakie vaak 'overlappende' omstandigheden zijn.
Lupus en coeliakie: gerelateerde aandoeningen
De functie van het auto-immuunsysteem is om mogelijk giftige vreemde stoffen aan te vallen en te vernietigen. Om onbekende redenen zijn deze aanvallen soms gericht tegen het lichaam zelf, waardoor een breed scala van aandoeningen ontstaat die samen bekend staan als auto-immuunziekten. Systemische lupus erythematosus is een ernstig en potentieel dodelijk syndroom dat wordt gekenmerkt door een auto-immuunaanval op verschillende organen en systemen die de huid, gewrichten, het centrale zenuwstelsel, het hart en de nieren kunnen omvatten. Bij coeliakie wordt de auto-immuunaanval veroorzaakt door glutens, eiwitten in tarwe, gerst en rogge. De bekleding van de dunne darm is de eerste focus, maar de antilichamen die in de bloedbaan circuleren, kunnen ook symptomen veroorzaken die wijzen op auto-immuun disfunctie zonder een duidelijke link naar het spijsverteringskanaal.
Dr. Christopher Reading en Orthomolecular Medicine
Tweevoudig Nobelprijswinnaar Linus Pauling wordt beschouwd als de grondlegger van de orthomoleculaire geneeskunde, die stelt dat de meeste ernstige ziekten worden veroorzaakt door erfelijke voedselallergieën die voorkomen dat essentiële vitamines en voedingsstoffen door het lichaam worden opgenomen. In een voorwoord van het boek "Dangerous Grains" uit 2002 door James Braly en Ron Hoggan, beschreef dr. Jonathan Wright, medisch directeur van de Tahoma Clinic in Washington, de bevindingen van Dr. Christopher Reading, een orthomoleculaire psychiater die in Sydney, Australië oefent. Naar verluidt had Reading meer dan 100 lupuspatiënten genezen met gluten- en zuivelvrije diëten in combinatie met zware doses orale en intraveneuze voedingssupplementen. Wright, die dezelfde aanpak in zijn eigen praktijk probeerde, schreef dat de resultaten "fantastisch" waren.
Mainstream medisch onderzoek
Wat de reguliere geneeskunde betreft, is de aard van de associatie tussen lupus en coeliakie nog steeds onduidelijk. Een studie gepubliceerd in april 2007 in het tijdschrift "Clinical Rheumatology" merkte op dat er "veel overeenkomsten bestaan" en wees op 13 eerdere rapporten gepubliceerd in de medische literatuur van beide gelijktijdig optredende ziekten. Een studie gepubliceerd in de 2004 editie van "Annals of Rheumatic Diseases" betrof drie lupuspatiënten die al jaren symptoomvrij waren en geen medicijnen meer slikten na het elimineren van gluten uit hun voeding. Een studie gepubliceerd in het Journal of Clinical Gastroenterology maart 2008 meldde vergelijkbare bevindingen, in overeenstemming dat lupus en coeliakie veel vaker samen voorkwamen dan 'op dit moment gewaardeerd'.
Overlappende auto-immuunziekte
Hoewel de controverse op een bevredigende wetenschappelijke resolutie wacht, moeten mensen met lupus, coeliakie en andere auto-immuunziekten nog steeds worden behandeld. Dr. Lisa Criscione-Scheiber van de Lupuskliniek van Duke University vindt dat op klinisch niveau minder nadruk moet worden gelegd op 'labels' en meer op het doen van wat het beste werkt voor de getroffen organen. Onder mensen met lupus komen 'overlappende' auto-immuunziekten, waaronder coeliakie, zeer vaak voor, zegt ze, en op basis van het gewicht dat individuele artsen aan symptomen geven, kunnen ze verschillende namen aan dezelfde ziekten toewijzen.
