Eetlust wordt geregeld door dopamine niveaus in het beloningscentrum van de hersenen. Dopamine-signalering wordt gewijzigd door hormonen uit de darm-, pancreas- en vetopslag die de voedingsstatus en -behoeften detecteren. In normale omstandigheden zorgt deze zelfregulering voor een gezonde eetlust en een gezond lichaamsgewicht. Bij eetstoornissen zoals anorexia, eetaanvallen en obesitas is de dopamineroute echter verstoord. Dientengevolge worden ongepaste aanwijzingen om te eten of verhongeren net zo dwingend als drugsverslaving.
Motivatie voor voedsel
Eetlust is de manier van het lichaam om de voedselinname te balanceren met het energieverbruik om een stabiel en gezond lichaamsgewicht te behouden. De hersenen ontvangen signalen van een aantal verschillende hormonen die aangeven wanneer voedsel nodig is of niet. Deze signalen komen samen op dopamine producerende neuronen in het hypothalamische gebied van de hersenen. Dit wijzigt dopamine-output naar het beloningscentrum van de hersenen, dat de motivatie voor voedsel controleert.
Brain Research illustreert de essentiële rol van dopamine bij de controle van eetlust met een rapport over dopamine-deficiënte laboratoriummuizen. Deze experimentele dieren sterven van de honger, compleet zonder motivatie om zichzelf te voeden. Wanneer dopamine wordt toegediend, beginnen de muizen normaal te eten.
Eetluststimulerende hormonen
Veel indicatoren van de voedingsstatus worden geproduceerd uit het maagdarmkanaal als reactie op voedselaanwijzingen. Sommige hormonen signaleren gebrek aan voedsel en stimuleren de eetlust; anderen beteugelen het hunker naar voedsel na een maaltijd.
Ghreline en neuropeptide Y zijn twee hormonen die de eetlust stimuleren, zoals beschreven in Johnson's "Essential Medical Physiology." Ghreline wordt voornamelijk geproduceerd door de maag; neuropeptide Y wordt uitgescheiden uit de darm. Beide hormonen komen vrij tijdens vasten wanneer de bloedsuikerspiegel laag is, wat aangeeft dat er voedsel nodig is. In de hersenen stimuleren ze dopamine-producerende neuronen, wat de motivatie om te eten verhoogt, meldt het tijdschrift Trends in Neuroscience.
Eetlust-onderdrukkende hormonen
Als alternatief is insuline een hormoon dat de eetlust onderdrukt als reactie op een hoge bloedsuikerspiegel. Als je eet, komt er suiker uit de maaltijd in je bloedbaan. De alvleesklier voelt de beschikbaarheid van voedingsstoffen en geeft insuline af, die aan het lichaam signaleert om energie op te slaan. Trends in Neuroscience rapporteert ook dat insuline naar de hersenen reist, waar het dopamine-producerende neuronen remt, waardoor de eetlust vermindert.
Leptine vermindert ook de eetlust als reactie op de beschikbaarheid van voedingsstoffen, volgens de tekst van Johnson. Het wordt vrijgegeven door vetcellen, waarmee aan de hersenen wordt aangegeven hoeveel energie door het lichaam wordt opgeslagen in vetreserves voor het geval voedsel schaars wordt. Wanneer u op gewicht komt, nemen de leptinespiegels toe. Dit remt dopaminerge neuronen en vermindert de motivatie voor voedsel omdat energiereserves voldoende zijn. Omgekeerd, wanneer u gewicht verliest of begint te vasten, nemen de leptinespiegels af, worden dopaminerge neuronen geactiveerd en neemt de eetlust toe om de energiereserves te herstellen.
Eetstoornissen en anorexia
De meeste mensen behouden een stabiel, gezond lichaamsgewicht, omdat ghreline, insuline, leptine en andere hormonen die de voedingsstoffen detecteren, de eetlust reguleren volgens de behoeften van hun lichaam. Echter, in geval van eetstoornissen en obesitas, functioneert het dopamine-gereguleerde systeem niet goed.
Anorexia is gekoppeld aan een toename van dopamine-receptorniveaus, resulterend in verminderde eetlust en lage motivatie voor voedsel, verklaart het tijdschrift Genes Brain and Behavior. Van dopamine-blokkers is aangetoond dat ze de eetlust verbeteren en worden momenteel onderzocht om de motivatie voor voedsel bij anorexia-patiënten te herstellen, zoals gerapporteerd in het tijdschrift European Neuropsychopharmacology.
Eetbuien en obesitas
Obesitas en eetbuien zijn gecompliceerde aandoeningen waarbij veel van de hormonen die de eetlust beheersen, ontregeld raken, met name leptine en insuline. Dit kan de dopaminegehaltes in het beloningscentrum verhogen, waardoor honger ontstaat wanneer het onnodig en ongepast is.
Individuele genetische verschillen in dopamine-reactie kunnen ook bijdragen aan deze aandoeningen. Science magazine meldt dat zwaarlijvige mensen de neiging hebben om een te lage dopamine-respons te hebben op voedselinname, wat betekent dat ze meer moeten eten om verzadigd te worden. Eetbuien leiden ook tot een vermindering van de dopamine-receptorexpressie, wat de situatie verergert. Uiteindelijk wordt chronisch overmatig eten een verslaving, meldt Experimental Clinical Psychopharmacology. Tekorten in dopamine-signalering resulteren in meer hunkeren naar eten, maar leveren minder voldoening op - vergelijkbaar met de afnemende opbrengsten van alcoholisme of cocaïneverslaving. In feite triggert vreetbuien dezelfde dopamine-respons in het beloningscentrum van de hersenen als drugsmisbruik, zoals nicotine, methamfetamine en cocaïne. Genetische afwijkingen in de dopamine-route brengen bepaalde mensen in gevaar voor het ontwikkelen van zowel verslavingen als obesitas.
Eetlustremmers
Voedselverslaving kan worden behandeld door zich op de dopamineroute te richten en gevoelens van tevredenheid in het beloningscentrum van de hersenen te stimuleren zonder de voedselprikkel. Medicijnen die dit kunnen bereiken, zijn niet moeilijk te verkrijgen. Nicotine, cafeïne, methamphatimine en cocaïne onderdrukken alle eetlust als gevolg van stimulatie van dopamine-signalering. Goodman & Gilman's Therapeutics geeft aan dat amfetaminen en amfetamine-achtige geneesmiddelen al tientallen jaren worden gebruikt als eetlustremmers om obesitas te behandelen. Hun onderdrukkende eetlusteffecten hangen echter samen met een hoog risico op verslaving, die beide afhankelijk zijn van verhoogde dopamine-signalering in het beloningscentrum van de hersenen. Veel van deze geneesmiddelen op recept zijn om deze reden van de markt gehaald. Goodman waarschuwt dat de "wijsheid van hun gebruik twijfelachtig is" aangezien het waarschijnlijk wordt dat voedselverslaving zal worden vervangen door een aantoonbaar gevaarlijker, schadelijkere, duurdere en mogelijk illegale drugsverslaving.De Merck-handleiding raadt in plaats daarvan aan obesitas te behandelen met geneesmiddelen die niet direct op de dopamineroute zijn gericht, maar in plaats daarvan op serotonine in de hersenen of de afbraak van voedingsstoffen in de darm inwerken.
