Bij een gezonde volwassene bevat elk van de 20 tot 30 biljoen rode bloedcellen in de bloedbaan meer dan 250 miljoen moleculen hemoglobine. Dit vitale, ijzerbevattende eiwit transporteert zuurstof naar de lichaamsweefsels. Een abnormaal lage hemoglobinewaarde resulteert in bloedarmoede. Typische symptomen zijn vermoeidheid en kortademigheid. Als de bloedarmoede mild is of zich gedurende een lange periode ontwikkelt, kunnen merkbare symptomen mild of afwezig zijn. Maar plotselinge of ernstige bloedarmoede kan leiden tot hartfalen en kan dodelijk zijn. Een lage hemoglobineconcentratie kan het gevolg zijn van verminderde productie of verhoogde vernietiging van rode bloedcellen, beenmergproblemen en bloedverlies, onder andere.
Verminderde productie
Verminderde productie van rode bloedcellen (RBC's) of het hemoglobinemolecuul zelf, of beide leidt gewoonlijk tot een laag hemoglobine (HGB) -niveau. Voedingstekorten zijn het vaakst de schuldige, met ijzertekort de meest waarschijnlijke boosdoener. Omdat ijzer een essentiële component van het HGB-molecuul is, leidt een onvoldoende inname tot onvoldoende HGB- en RBC-productie. Een tekort aan vitamine B12, vitamine B6 en folaat, of een combinatie van deze voedingstekorten, leidt ook vaak tot een verminderde HGB- en RBC-productie.
HGB- en RBC-productie vindt plaats in het beenmerg. Daarom kunnen beenmergaandoeningen leiden tot een lage hemoglobineconcentratie. Aplastische anemie, bijvoorbeeld, sluit het beenmerg. Deze aandoening kan optreden als gevolg van blootstelling aan straling, behandeling met bepaalde chemotherapie drugs en bepaalde virale infecties. In sommige gevallen is de oorzaak van aplastische anemie onbekend. Andere aandoeningen die het vermogen van het beenmerg om RBC's te produceren beïnvloeden zijn leukemie, lymfoom, multipel myeloom en andere bloedkankers. Bepaalde hormonale stoornissen - inclusief verminderde functie van de schildklier, bijnier of hypofyse - en Inherited beenmergaandoeningen, zoals Fanconi-anemie en Diamond-Blackfan-anemie, kunnen ook een verlaagde HGB veroorzaken die verband houdt met een verminderde RBC-productie.
Verhoogde RBC vernietiging
RBC's circuleren doorgaans ongeveer 3 maanden in de bloedstroom voordat ze worden verwijderd en vervangen. Verhoogde of vroegtijdige vernietiging van de rode bloedcellen kan leiden tot afgenomen HGB en bloedarmoede als het beenmerg de versnelde mate van verlies niet kan compenseren. Erfelijke hemoglobinestoornissen, zoals sikkelcelziekte en thalassemie, zijn voorbeelden van dit mechanisme van bloedarmoede. Onder deze omstandigheden zijn de HGB-moleculen abnormaal, waardoor de RBC's misvormd of inflexibel zijn. Deze afwijkingen richten hen op vroege vernietiging. Andere RBC-afwijkingen die niet gerelateerd zijn aan de structuur van het HGB-molecuul kunnen ook leiden tot meer vernietiging. Voorbeelden zijn malaria, een parasitaire infectie van de rode bloedcellen en erfelijke sferocytose, een genetische aandoening die de vorm van de rode bloedcellen beïnvloedt.
Auto-immune hemolytische anemie is een andere aandoening die leidt tot verminderde HGB als gevolg van verhoogde RBC-vernietiging. Met deze aandoening tagt het immuunsysteem zijn eigen RBC's voor vernietiging vanwege het per ongeluk identificeren als vreemd. Verminderde RBC-overleving kan voorkomen bij mensen met een mechanische hartklep, die de rode bloedcellen kunnen beschadigen terwijl ze door het hart stromen. Mensen met een sterk vergrote milt, die kunnen optreden bij cirrose en andere aandoeningen, ervaren vaak een lage HGB als gevolg van vroege verwijdering van de rode bloedcellen uit de bloedsomloop.
Anemie van chronische ziekten
Langdurige medische aandoeningen kunnen het samenspel van het beenmerg en de rest van het lichaam negatief beïnvloeden, wat leidt tot een aandoening die bloedarmoede van chronische ziekten wordt genoemd. Deze aandoening is wereldwijd de op een na meest voorkomende vorm van bloedarmoede en komt voor als gevolg van een combinatie van verminderde RBC-productie en, in sommige gevallen, verminderde RBC-overleving. Anemie van chronische ziekten komt het meest voor bij mensen met chronische infecties, zoals hepatitis C en HIV / AIDS, of een langdurige inflammatoire aandoening, zoals reumatoïde artritis en systemische lupus erythematosus. De aandoening treedt echter ook op bij niet-infectieuze, niet-inflammatoire chronische aandoeningen, waaronder kanker, diabetes, chronische nierziekte, hartfalen, chronische obstructieve longziekte (COPD) en alcoholische leverziekte.
Verschillende mechanismen, alleen of in combinatie, kunnen bijdragen aan anemie van chronische ziekten, waaronder: - verminderde productie van het hormoon erytropoëtine (EPO), dat het beenmerg stimuleert om RBC's te produceren - afgestompte beenmergrespons op EPO - sequestratie van ijzer in cellen van het immuunsysteem, waardoor het mineraal niet beschikbaar is voor HGB- en RBC-productie - verminderde RBC-overleving, voor onbekende oorzaken
Bloedarmoede door bloedverlies
Een lage HGB kan te wijten zijn aan plotseling of langzaam, chronisch bloedverlies. Plotseling, massaal bloedverlies treedt meestal op als gevolg van traumatisch letsel of een medische aandoening, zoals een gescheurd bloedvat of een eileiderszwangerschap. Ernstige bloedingen kunnen snel leiden tot levensbedreigende bloedarmoede en shock die onmiddellijke bloedtransfusies en vloeistofvervanging vereist. Chronisch bloedverlies komt vaker voor en kan optreden bij verschillende medische aandoeningen. Voorbeelden hiervan zijn zware menstruatie, inwendige aambeien en diverticulitis. Mensen met chronisch bloedverlies ontwikkelen meestal een ijzerdeficiëntie, maar dit is te wijten aan ijzerverlies door bloeding in plaats van een voedingstekort.
Gereviewd en herzien door: Tina M. St. John, M.D.
