Koolstofdioxide, een bijproduct van het metabolisme, wordt in het bloed naar de longen gebracht, waar het wordt uitgeademd in de atmosfeer. Een hoog niveau van koolstofdioxide in het bloed, hypercapnie genaamd, gaat meestal gepaard met een toename van de ademhaling om de niveaus weer normaal te maken. Acute of korte termijn hypercapnia wordt meestal veroorzaakt door respiratoir falen of verminderde gasuitwisseling in de longen. Chronische hypercapnie wordt geassocieerd met longziekten, zoals emfyseem of chronische obstructieve longziekte (COPD).
hypoventilatie
Hypoventilatie beschrijft ademhaling die te langzaam of oppervlakkig is. Dit leidt tot minder uitgeademde koolstofdioxide en een resulterende opbouw in het bloed. Bij gezonde mensen wordt dit snel opgelost door een sterk verlangen om vaker te ademen. Bepaalde omstandigheden kunnen echter de normale drang om te ademen te verminderen of normale ventilatie te voorkomen, wat resulteert in acute hypercapnie. Problemen met het centrale zenuwstelsel - zoals bewusteloosheid, slaapapneu of overdoses - zijn veel voorkomende oorzaken van hypoventilatie. Longziekten zoals astma of COPD kunnen luchtwegblokkades veroorzaken die ook kunnen leiden tot kortdurende hypoventilatie. Verwondingen aan de ribben of aan de ademhaling gerelateerde spieren kunnen ook leiden tot hypoventilatie als gevolg van vermoeidheid of pijn tijdens de ademhaling.
Verminderde gasuitwisseling
Om kooldioxide uit te ademen in de atmosfeer, moet het eerst worden geëxtraheerd uit het bloed in de longen. Dit proces wordt gasuitwisseling genoemd en is afhankelijk van een zorgvuldige aanpassing van de bloedstroom aan de actieve luchtzakken. Longoedeem - vocht in de longen - of andere longletsels kunnen de gasuitwisseling verminderen en resulteren in acute hypercapnie. De productie van koolstofdioxide kan soms te hoog zijn om volledig in de longen te worden uitgewisseld, wat ook resulteert in hypercapnie. Dit wordt meestal gezien bij mensen op ventilators, waar de snelheid en diepte van de ademhaling mechanisch worden gecontroleerd.
Inhaled Carbon Dioxide
Blootstelling aan hoge niveaus van kooldioxide in de lucht kan een andere oorzaak zijn van acute hypercapnie. Verhoogde koolstofdioxideconcentraties in ingeademde lucht bemoeilijken de gasuitwisseling en leiden tot accumulatie van kooldioxide in het bloed. De blootstelling kan worden veroorzaakt door atmosferische omstandigheden, zoals vervuiling of vulkanische gassen. Het opnieuw inademen van uitgeademde lucht als gevolg van slechte ventilatie of slecht functioneren van de duikuitrusting kan ook leiden tot acute hypercapnie. De beste oplossing voor elk van deze situaties is om naar een goed geventileerde ruimte te gaan waar normale ademhaling mogelijk is.
Chronische hypercapnia
Chronische hypercapnie treedt op gedurende dagen of weken. Bij ziekten zoals emfyseem zijn de longen niet langer in staat tot effectieve gasuitwisseling en zijn de mechanismen die normaal gesproken helpen om de kooldioxidegehalten in het bloed te beheersen en aan te passen, niet meer zo effectief. Chronische hypercapnie kan worden veroorzaakt door andere problemen in het lichaam, waaronder aanhoudend braken, epileptische aanvallen, uitdroging en het gebruik van antacida of andere geneesmiddelen of voedingsmiddelen die bicarbonaat bevatten. Hart-, nier- of leveraandoeningen en sommige bijnieraandoeningen kunnen ook leiden tot chronische hypercapnie.
Waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen
Ernstige hypercapnie is vaak een teken van ademhalingsfalen. Kortademigheid is het belangrijkste symptoom. Dit gaat vaak gepaard met zweten en angst. Zoek dringend medische hulp als u moeite hebt met ademhalen of niet op adem kunt komen, vooral als u een bestaande longziekte heeft, zoals astma of COPD. Een hoog koolstofdioxidegehalte dat zich geleidelijk ontwikkelt, kan meer subtiele, langzaam progressieve symptomen veroorzaken, zoals verwarring of verminderde mentale alertheid. Neem onmiddellijk contact op met uw arts als u een longziekte heeft en merk deze symptomen op, omdat deze kunnen wijzen op een verslechtering van uw toestand.
Recensie door: Tina M. St. John, M.D.
