Glucose en galactose zijn suikers gemaakt van een enkele suikereenheid, ook wel monosacchariden genoemd. Ze komen van nature voor in de voedselvoorziening, of ze zijn het resultaat van de vertering van grotere ketens van suikereenheden in het menselijke maagdarmkanaal. Glucose is de belangrijkste suiker in de bloedbaan en is ook de vorm die ons lichaam opslaat in ketens die glycogeen worden genoemd. Het wordt gebruikt om dagelijkse activiteiten en lichaamsbeweging te voeden.
Structuur en smaak
Glucose en galactose zijn beide eenvoudige structuren gemaakt van een zes-koolstofring. Ze zijn bijna identiek, maar galactose verschilt enigszins in de oriëntatie van functionele groepen rond de vierde koolstof. Galactose heeft een hoger smeltpunt dan glucose als gevolg van de structurele verschillen. Het belangrijkste verschil tussen deze twee suikers vanuit een sensorisch perspectief is dat glucose substantieel zoeter is, hoewel geen van beide zo zoet is als tafelsuiker.
Voedselbronnen
Zeer weinig voedingsmiddelen bevatten van nature glucose en galactose, met uitzondering van zoetstoffen zoals honing. Langere ketens van koolhydraten die glucose en galactose bevatten, komen echter veel voor in de voedselvoorziening. De belangrijkste bronnen van glucose zijn fruit en gedroogd fruit zoals rozijnen en abrikozen; fruitsappen; en zoetstoffen zoals honing. De belangrijkste bron van galactose is voedsel dat lactose bevat, zoals zuivelproducten, hoewel het van nature voorkomt in honing en bieten. Lactose wordt afgebroken om galactose en glucose te genereren voordat het wordt geabsorbeerd in de darm.
Digestie, absorptie en metabolisme
Zetmelen, die lange reeksen suikers zijn, en grote suikers zoals lactose, zijn samengesteld uit kleinere bouwsteen suikers zoals glucose en galactose. Tijdens de vertering van deze grotere suikerstructuren komen glucose en galactose vrij. Zodra ze zijn vrijgegeven, ondergaan ze geen verdere vertering en worden ze van de darm naar de bloedbaan getransporteerd. Glucose en galactose worden door dezelfde transporter in de bloedbaan getransporteerd. Zodra ze zijn opgenomen, wordt glucose door het lichaam gebruikt als brandstof of opgeslagen in de lever en spieren voor toekomstige energiebehoeften. Galactose ondergaat structurele herschikking zodat het in de glucose-weg kan worden gebruikt voor brandstof of opgeslagen. Galactose is ook een bestanddeel van vetzuren in het zenuwstelsel.
Te veel galactose
Hoewel ze niet vaak voorkomen, kunnen hoge niveaus van galactose in het bloed leiden tot galactosemie. Galactosemie is een aandoening waarbij galactose niet voldoende wordt gemetaboliseerd en uit het bloed wordt verwijderd en in weefsels wordt opgeslagen als galactitol. Dit kan tot staar leiden. Ernstige galactosemie kan voorkomen bij kinderen met een genetische aandoening die resulteert in een volledig gebrek aan de enzymen die nodig zijn om galactose te metaboliseren. Bij deze baby's kunnen er meer ernstige symptomen optreden, zoals braken, mislukking, infecties en geelzucht. Pasgeborenen worden gescreend op deze aandoening.
Te veel glucose
Hoge niveaus van glucose in het bloed kunnen ook schadelijk zijn, zoals wordt aangetoond door type 1- en 2-diabetes. Personen met diabetes kunnen hun bloedsuikerspiegel niet reguleren en moeten zich zeer bewust zijn van hun koolhydraatinname. Complicaties van diabetes omvatten hart- en vaatziekten, retinopathie, nefropathie, chronische nierziekte en, in acute gevallen, hypoglycemie en hyperglycemie, ketoacidose.
