Morfine is een narcotische medicatie die wordt gebruikt om ernstige pijn te behandelen. Dit geneesmiddel veroorzaakt verschillende gastro-intestinale bijwerkingen, die het meest gerelateerd zijn aan het vertragende effect van het geneesmiddel op de activiteit van maag en darmen. Veranderingen in dosis of toedieningsweg en gelijktijdige toediening van andere medicijnen kunnen helpen bij het beheersen van de ongewenste gastro-intestinale bijwerkingen van morfine.
Droge mond en smaakverandering
Morfine veroorzaakt gewoonlijk een droge mond, ook bekend als xerostomie. In een onderzoek uit 2006 naar de nadelige effecten van morfine gepubliceerd in "The American Journal of Hospice and Palliative Medicine", ontdekten Dr. Paul Glare en zijn collega's dat droge mond de meest gemelde bijwerking van chronische morfinetherapie was. Een droge mond kan veranderingen in de smaak veroorzaken, die de eetlust negatief kunnen beïnvloeden.
Maagvolheid
Morfine vertraagt de normale spieractiviteit van de maag, wat leidt tot een vertraagde maaglediging na het eten. Deze bijwerking kan een langdurig gevoel van volheid na het eten veroorzaken en kan een vaag gevoel van maagongemak veroorzaken. Sommige mensen op morfine ervaren ook zuurbranden door maagzuur dat terugvloeit in de slokdarm (de buis die voedsel naar de maag transporteert).
Verminderde eetlust
Verminderde eetlust kan optreden tijdens het gebruik van morfine. Vertraagde maaglediging en langzame beweging van voedsel door de darmen kunnen bijdragen aan deze bijwerking.
Misselijkheid en overgeven
Morfine kan de misselijkheid triggercentra in de hersenen stimuleren; misselijkheid kan optreden met of zonder braken. Deze bijwerking is typisch meer uitgesproken bij mensen die ambulant zijn dan bij mensen die bedlegerig zijn. Gelijktijdige toediening van medicatie om misselijkheid te beheersen, is nuttig voor sommige mensen die deze nare bijwerking ervaren.
Buikpijn
Morfine kan spasmen van de galblaas en het galkanaal veroorzaken. De spasmen veroorzaken meestal buikpijn in het gebied tussen de navel en het onderste uiteinde van het borstbeen. Buikpijn kan ook optreden als de darm wordt belemmerd als een complicatie van morfinetherapie; de pijn is meestal intens en krampachtig.
Abdominale volheid en obstipatie
Morfine vertraagt duidelijk de voortstuwende spieractiviteit van de darmen. Aldus beweegt voedsel zich in een veel langzamer tempo dan normaal door de darmen. Dit veroorzaakt vaak een ongemakkelijk gevoel van abdominale volheid en leidt vaak tot obstipatie. Wanneer verteerd materiaal in de dikke darm komt, bevat het meestal een grote hoeveelheid water. De vertraagde beweging door de dikke darm zorgt ervoor dat een overmatige hoeveelheid water uit de fecale materie wordt geabsorbeerd. De ontlasting wordt groot, stevig en moeilijk te passeren. De situatie wordt verder verergerd door een gedempte ontlastingsreactie - het lichaam reageert niet zo snel, als normaal op de aanwezigheid van ontlasting in het rectum. Ontlasting, laxeermiddelen, vezels en hydratatie worden vaak gebruikt om deze veel voorkomende bijwerking van morfine tegen te gaan. In 2010 rapporteerden dr. Ashok Tuteja en zijn collega-onderzoekers resultaten van een onderzoek naar door opioïden geïnduceerde darmstoornissen gepubliceerd in het tijdschrift "Neurogastroenterology and Motility", waarbij bijna 47 procent van de mensen met chronische morfinetherapie constipatie constateerde.
