De kenmerken van aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit kunnen afhangen van specifieke genetische en omgevingsdeterminanten. Factoren die van invloed zijn op de manifestatie van de kenmerken zijn de omgeving, zoals een klaslokaal en een speeltuin, leeftijd, cognitieve ontwikkeling, comorbiditeit en genderverschillen. Wanneer de vele mogelijke factoren met elkaar worden vergeleken, zijn de drie meest voorkomende dominante kenmerken die optreden, onoplettendheid, hyperactiviteit en een slechte beheersing van de impulsen.
Onoplettendheid
Iemand met ADHD die voornamelijk als onoplettend vertoont, kan gedragingen en emoties vertonen die teruggetrokken lijken en zich niet bewust zijn van hun omgeving. Een kind of volwassene met dit subtype kan gemakkelijk taken vergeten, kan afgeleid worden door eenvoudige ergernissen en kan snel verveeld raken met projecten die niet zijn constante aandacht vereisen. Een persoon gediagnosticeerd met onoplettend-type ADHD is verschillend, omdat hij zelden de andere twee hoofdtypen vertoont, hyperactiviteit en impulsiviteit. Bijvoorbeeld, het National Institute of Mental Health stelt dat iemand met een onoplettende diagnose in staat is om stil te zitten, andere mensen niet lastig te vallen en lijkt te werken, maar nog steeds de werk- of klassenrichtingen en -taken niet begrijpt.
Hyperactiviteit
Mensen die voornamelijk in het hyperactieve type van deze aandoening vallen, zullen specifieke tekenen vertonen die meer fysiek en actiegericht zijn. Kinderen en volwassenen die zich in de hyperactieve groep bevinden, zullen ook vaak de kenmerken van de impulsieve groep overlappen. Kenmerkende voorbeelden van deze groep zijn friemelen of kronkelen tijdens het zitten, constant praten, van stoel naar stoel gaan of uit zijn stoel springen en grote moeilijkheid hebben om taken uit te voeren die een rustige strategische planning met zich meebrengen. De herziene vierde editie van het "Diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen" stelt dat een diagnose vereist dat dit soort gedrag zich gedurende minstens zes maanden voordoet.
impulsiviteit
Het impulsieve subtype van ADHD heeft ook zijn eigen set kenmerken. Een persoon met ADHD kan bijvoorbeeld ongeduldig handelen, opmerkingen uitschreeuwen die ongepast zijn in context of timing en grote tekortkomingen vertonen bij het begrijpen van vertraagde bevrediging. Een kind kan ook moeite hebben om in de rij te wachten of om beurten te spelen tijdens het spelen. Een kind of volwassene kan alleen als impulsief worden gekarakteriseerd of kan in een combinatie van zowel hyperactiviteit als impulsiviteit vallen. Het impulsieve subtype kan ook een rol spelen bij sekseverschillen met betrekking tot geschikt gedrag in de klas. Jongens zijn meer dan twee keer zo waarschijnlijk als meisjes om ADHD te diagnosticeren, volgens een grootschalig nationaal onderzoek van 2002, uitgevoerd door het Center for Disease Control.
Extra diagnostische kenmerken
Bij het bekijken van officiële diagnostische kenmerken van ADHD, moeten de eerste drie subtypen ook andere factoren omvatten. In de herziene vierde editie van het 'Diagnostisch en statistisch handboek voor psychiatrische stoornissen' staat dat iemand vóór zijn zevende jaar significante beperkingen heeft moeten vertonen. Daarnaast geeft het aan dat ze in meer dan één omgeving een beperking moet vertonen. Er moeten ook aanwijzingen zijn voor beperkingen in functies met meerdere functies, zoals sociale instellingen, school en werk. Ten slotte moet worden aangetoond dat de aandoening niet kan worden verklaard door een andere medische aandoening, zoals een ontwikkelingsstoornis, schizofrenie of een dissociatieve identiteitsstoornis.
